یکى از فواید کار، مسئله حفظ شخصیت و حیثّیت و استقلال است که تعبیرهاى مختلفى دارد، مثلاً آبرو. انسان آن‏گاه که شخصیّتش ضربه بخورد، آبرویش برود و تحقیر بشود، ناراحت مى‏شود. انسان در اثر کار ـ و مخصوصا اگر مقرون به ابتکار باشد ـ به حکم اینکه نیازش را از دیگران برطرف کرده است، در مقابل دیگران، احساس شخصیّت مى‏کند؛ یعنى دیگر احساس حقارت نمى‏کند. 
 
دو رباعى منسوب به امیرالمؤمنین [على] علیه‏ السلام در دیوان منسوب به ایشان [است]، در یکى مى‏فرماید: «براى من سنگ کشى از قلّه‏هاى کوه ـ یعنى چنین کار سختى ـ گواراتر و آسان‏تر است از اینکه منّت دیگران را به دوش بکشم». 
 
به من مى ‏گویند: در کار و کسب ننگ است؟ و من مى‏ گویم: ننگ این است (مى‏دانیم على علیه ‏السلام همین کارهایى را که ما اسمش را عملگى مى‏گذاریم، انجام مى‏داد. مثل حفر چاه و قنات، کشت درخت، آباد کردن باغ‏ها و احیانا کار به شرط مزد گرفتن، هرچند براى غیر مسلمان. گاهى على علیه ‏السلام در باغ‏هاى مدینه مى‏رفت و براى بنى‏قریظه و بنى‏النّضیر که یهودیان مدینه بودند، کار مى‏کرد و مزد مى‏گرفت و با آن پول، زندگى مى‏کرد. قهرا چنین انسانى مورد تهاجم قرار مى‏گیرد که تو [عار نمى‏کنى] از چنین کارها؟! 
) که انسان نداشته باشد و از دیگران بخواهد. 
 
در رباعى دیگر مى‏فرماید: اگر مى‏خواهى آزاد زندگى کنى، مثل برده زحمت بکش و آرزویت را از مال هرکسى که باشد، بِبُر. نگو این‏کار مرا پست مى‏کند؛ زیرا از مردم خواستن، از هر چیزى بیشتر ذلّت مى‏آورد. 
 
وقتى که از دیگران بى‏نیاز باشى، هر کارى داشته باشى، از همه مردم بلند قدرتر هستى. 
استاد شهید در نوشته‏هاى اقتصادى خود ثابت کرده که این نظریه مردود است و کار فقط یکى از منشأهاى ارزشى به شمار مى‏رود. 
 منبع: سایت تفکر اسلام از نگاه شهید مطهری

برچسب ها : ,